Ағылшын
тілі сабағында ойын элементтерін қолдану
Жоспары:
І.
Кіріспе
ІІ.
Негізгі бөлім
а)Ағылшын
тілі сабағында ойын элементтерін және
іс – әрекеттер арқылы оқыту.
ІІІ.
Қорытынды
Елбасы жолдауында кез – келген орта санатты
мектептің балаларының ең жоғарғы
деңгейдегі шет тілін оқып үйренуіне
жағдай жасайтындай дәрежеге қол
жеткізуіміз керек делінген. Жалпы орта
білім беретін мектептерде қазіргі таңда
шет тілін меңгертуге аса мән беріліп
отыр. Қазақстан Республикасындағы ең
бірінші кезекте тұрған тіл саясаты
туралы басты мәселе мемлекеттік тілді
еркін меңгерту,шет тілін меңгертудегі
басты мақсат – білім алушылардың сапасын
халықаралық стандартқа сай көтеру. Бұл
үшін жетілдірілген әдіс шетел ғалымдарының
іс-тәжірибелерімен танысу қажет екендігі
ешбір дау туғызбайтыны белгілі.
12
жылдық
білім беру мазмұнының негізгі мақсаты
қарқынды дамып келе жатқан өзгермелі
қоғамда өмір суруге икемді,білімді,қабілетті
жеке тұлғаны қалыптастыру,оның болашақ
кәсіби бағдарын айқындауына игі ықпал
ету болып табылады.
Бүгінгі
күні елімізде 12 жылдық білім беруге
көшу қызу пікірталас туғызуда,оқытудың
жаңа жүйесіне көшу-әлемдік білім
кеңістігіне енуді көздейтін заман
талабынан туындаған мәселе.12 жылдық
оқу мерзімінде оқытуда жалпы орта білім
беру мазмұнында қазіргі білім беру
салалары сақталады: тіл мен
әдебиет.
Қазақстанның
білім беру жүйесінің әлемдік білім
кеңістігіне біртіндеп өтуі жағдайында
шетел тілдерін оқытудың рөлі артады.Әрине
12 жылдық білім беру жағдайында ағылшын
тілін оқыту әдістемесінің бірі ойын
элементтерімен іс-әрекеттер арқылы
оқыту.Ойын элементтері оқытудың бір
түрі болып табылады.Бұл әдістің тиімділігі
оқушылардың белсенділігін пәнге деген
қызығушылығын ,ынтасын арттыруында
болып табылады.
Оқудың
алғашқы кезінде оқушының тілдік
материалдарды жеңіл меңгеріп кетуіне
көмектеседі.Ойын түрлерін дұрыс
өткізілген сабақта оқушылардың тілді
үйренуіне ынтасы артып,сол тілді білуге
қызығады.
Оқушының
шаршауын сейілтіп,қызығушылығын
арттыратын тек ойын элементтері болып
саналады.Ойын оқушыны бірігіп жұмыс
істеуге бағыт береді,іздендіруге
дағдысына қалыптастыруына мүмкіндік
туғызады.
Ағылшын
тілін оқытуда ойын түрлерін мынадай
мақсатта қолдану тиімді.
1.Алфавитті
дұрыс меңгерту
2.Орфографияны
дұрыс оқыту
3.Дұрыс
оқу дағдысын қалыптастыру
4.Лексиканы
меңгерту
5.Оқушылардың
ойын дамыту, дұрыс жазу, дұрыс айту,дұрыс
білу дағдысын қалыптастыру.
Оқушыларды
шетел тілінде сөйлеуге қарым-қатынас
жасауға шет тілін әрбір мұғалім өз
сабақтарында жаттығудың бір түрі ретінде
ойындарды қолданылып,сабақты қызықты
өтуге, оқушылардың тілге деген
қызығушылығын арттыруға білім деңгейін
тексеру құралы ретінде пайдалануға
болады.
Таңдап
алынған ойындар оқушылардың сөз байлығына
,тіл қорына сай болу керек.Мұғалім
кез-келген ойынды өткізу үшін алдын-ала
жоспар құрып алуы керек. Сонымен бірге
мұғалім ойынға қойылатын төмендегі
әдістемелік талаптарын біліп орындауы
тиіс.
Ол
әдістемелік тұрғыдан алғанда мынадай
бөліктерден тұрады:
1.Ойынның
өтілетін сабақтарының мазмұны мен
тақырыбына сай болуы.
2.Ойынға
берілген уақытты нақты белгілеу.
3.Ойынның
ойналу түрі топ болып ойнау.
4.Ойынға
қажетті материалдардың түгел дайындалып
қойылуы.
5.Қолданылған
сөздер,сөз тіркестері,өлең таңдау
6.Ойындардың
өту барысының жоспарын жасау.
Мұғалім
алдымен оқушының оқуға қызығушылығын
ояту қажет. Оқушының қызығу жәрдемімен
оқып үйрену барысында қабілеті ашылып,
дарыны ұшталады, өз күшіне мүмкіндігіне
сенімі артады,кісілігі қалыптасып, дара
тұлғалық сипаттарға ие бола
бастайды.
Қызығуды
туғызу үшін ойын түрлерін пайдаланудың
орны бөлек. Тиімді пайдаланылған ойын
түрлері мұғалімнің түсіндіріп отырған
материалын оқушылардың зор ынтамен
тыңдап берік меңгеруіне көмектеседі.
Өйткені төменгі сыныптағы оқушылардың
аңсары сабақтан гөрі ойынға ауыңқырап
отырады. Қызықты ойын түрінен кейін
олар тез серігіп тапсырманы ықыластана
әрі сапалы орындайтын болады. Ойындар
барлық сыныптарда қолданылады.
Сонымен
бірге сынып ішінде ойнайтын ойындар
мен іс-әрекеттер арқылы да оқытуға
болады.Біз сынып ішінде ойындарды қашан
қолдануымыз керек.Мысалы сабақ үстінде
жаңа сөздерді қайталау үшін,өтілген
жаңа сабақты еске түсіру үшін қолданған
жөн.
Сынып
ішінде мынадай ойындарды ойнауға
болады:
What’s
in the bag?
Around
the world
Board
Race
Order
Race
Question
race
Bingo
Go
fish ойындарын
қолдануға да болады. Бұл ойындар
оқушылардың танымын кеңейтіп, білім
мен білік шеберліктерінің жан-жақты
дамуына, қалыптасуына, тілдік материалдарды
жақсы біліп, сөз іскерліктерін меңгеруіне
көп көмектеседі.
Ойындар
оқушылардың танымын, ақыл–ой белсенділігін
қалыптастырудың маңызды құралы бола
отырып,олардың бағдарлама материалының
негізгі тақырыптары бойынша алған
білімдерін тереңдете түсуді,әрі
пысықтауды көздейді.Бұл ойындар
балалардың сабақ үстіндегі жұмысын
түрлендіре түседі, олардың пәнге
қызығушылығын оятып, ынта –ықылыас
қоюына баулиды және оқушылардың
зейінін,ойлау қабілеттерін дамытады.
Ойындар арнайы мақсатты көздейді және
нақты міндеттерді шешеді.
Ойынның
мақсаты бағдарламада анықталған білім,
білік, дағдылар жайында түсінік беру,
оларды қалыптастыру, және тиянақтау
және пысықтау немесе тексеру сипатында
болып келеді. Ойынның міндеті баланың
қызығушылығын оятып, белсенділігін
арттыру мақсатында іріктеліп алынған
нақты мазмұнымен анықталады.
Ойын
ұғымына түсінік берсек, бұл баланың
мінез –құлқына өзі басқарумен қатар
топпен жұмыс жүргізе білу әрекеті, ол
баланың бір-біріне көмектесу, тез ойлау
қабілетін, алға ұмтылу ісін дамытады.
Сондықтан бағдарлама бойынша бекітілген
оқыту үрдісінде ойын түрлерін сабақ
үрдісінде үнемі пайдаланып отыру
керек.
Ағылшын
тілі пәнінде көбіне рольдік ойындар,
грамматикалық ойындар, танымдық ойындар
қолданылады. Ойын-оқу, еңбек іс-әрекеттерімен
бірге адамның өмір сүруінің маңызды
бір түрі. Іс-әрекетті кесте түрінде
қарастырсақ,оқушының белсенділігімен
білім сапасын көрсетеді.
Білім
алумен Баланың дене Оқушылардың қызығуы
артады
біліктілік
оқушының қозғалысы жақсарады Топпен
жұмыс істеуге
дағдысын
Баланы еңбек етуге дағдыланады.
қалыптастырады.
талпындырады Танымдық әрекеттерді
Ұйымшылдық
қабілеті жетілдіреді.
артады.
Ойлау қабілеті артады,
дамиды.
Осы
іс – әрекеттер арқылы оқушыларды оқытуға
да болады. Іс-әрекеттің мынадай түрлеріне
тоқталсақ:
Matching
Categories
Fill
in the blanks
Dialogues
Drawing
Singing
осы
іс-әрекеттің түрлерін сабақ үстінде
қолданса өте тиімді нәтиже береді.
Ойынның
өзіне тән мотивтері болады. Мысалы:
мазмұндық, рөлдік ойындар баланың
зейінін есін, ойлауын, қиялын қалыптастыруда
зор маңыз атқарады. Ойын әсері арқылы
бала өз қасиетін қалай қанағаттандыра
алатындығын, қандай қабілеті бар екенін
байқап көреді. Ал, ақыл-ой ойындарында
белгілі бір ережелерді сақтап ойнайды.
Ол ойындар баланың тапқырлығын,
байқағыштығын, зейінділігін арттырумен
қатар, ерік сезім түрлерін дамытады.
Ойын түрлері өте көп. Соның ішінде
сабақта пайдаланылатын танымдық ойындар,
сөздік ойындар жан-жақты дамытып білімді
толық игеруіне көмектеседі.
Ойын
түрлерінің материалдары сабақтың
тақырыбы мен мазмұнына неғұрлым сәйкес
келсе, оның танымдық, тәрбиелік маңызы
арта түседі. Оны тиімді пайдалану
сабақтың әсерлілігін, тартымдылығын
күшейтеді, оқушылардың сабаққа ынтасы
мен қызығушылығы артады.
Ойын
сабақтың әр кезеңдерінде, тақырыбына
қарай мұғалім өзі таңдап алып, қолданып
отырады. Сондықтан осы баяндамада тілді
меңгерту мақсатында сабақта қолданылатын
түрлі ойындармен таныстыра кетуді жөн
көріп отырмын.
1.What’s
in the bag? Сумкада
не бар ойыны.
Мұғалім
алдымен балаларға бір сумка алып келеді.
Балалардан сұрайды. Балалар сумкада не
бар? Балалар ішінде дәптер, қалам, кітап
бар деп айта бастайды. Мұғалім бұл ойынды
сабақ соңында қолданса болады. Әсіресе
жаңа сөздерді еске түсіру үшін қолдануға
болады. Мұғалім сумканың ішіндегі
заттармен таныстырады.Сумкада не бар?
Мұғалім оқушылардан What’s this? Сұрағы
арқылы затты көрсету арқылы сұрайды.
Мысалы: Pen, copybook, pencil, ruller, rubber деп көрсетеді.
Сосын оқушыларға жеке-жеке
қайталатады.Сөздерді ұмытпау керек.
Сосын оқушыларға сумка ішіндегі заттарды
таратып беріп,оқушылардан осы заттарды
мына сұрақ арқылы сұрауға да болады.Мысалы:
Who has a pencil? Who has a ruller? Жауап бергенде
оқушылар кімде екенін табу керек.Оқушылар
тапса Janar has a pencil деп табу керек. Бұл ойын
оқушының абаққа деген қызығушылығы
артып, сөздік қорлары молайып, есте
сақтау қабілеті артады.
2.Board
race Тақта
сайысы ойыны
Бұл
ойынның шарты:
Мұғалім
оқушыларды екі топқа бөліп,ойынның
ережесімен таныстырады.Бұл ойында
мұғалім түстер,сандар,сөздер айтады
сол айтылған сөздерді,сандарды оқушылар
қатесіз жазу керек.Келесі оқушы әрі
қарай жалғасын жалғастырып отырады.Соңында
оқушылардың жазғанын тексеріп қателерін
жөндеп қай топтың жеңгенін
анықтайды.Мысалы:
P-1
----P-2
Red
----Red
Ten
---Ten
Stone
----Stone
Winter
----Winter
Book
------Book
Осылай
рет-ретімен оқушылар жалғастырып болған
соң қателерін жөндеп қай жақтын жеңгенін
айтады. Бұл ойында оқушылар шапшаңдықты,
дұрыс жаза білуді,есте сақтау қабілеттері
артады.
3.Question
Race Сұрақтар
сайысы
Бұл
ойынның шарты:
Мұғалім
сол сабаққа қатысты сұрақтар қойылады.
Осы сұрақтар оқушыларға таратылып
беріледі. Оқушылар сол сұрақтарға дұрыс
жауап беру керек. Мысалы жыл мезгілдерін
өткен кезде суреттер арқылы да мынадай
сұрақтар арқылы қолдануға болады.
1.How
many seasons are there in a year?
2.What
are they?
3.How
many months are there in a year?
4.What
are they?
5.What
season is it now?
6.What
month is it now?
7.How
many days are there in a week?
8.What
are they?
Осы
сұрақтар арқылы оқушылардың сөйлеу
қабілеттері артып,сөздік қорлары
молайып,сабаққа деген қызығушылығы
артады.
Қорыта
келгенде, оқу үрдісінде «ойын
түрлерін пайдалану біріншіден, оқушылардың
білімін берік меңгерту құралы болса,
екіншіден балалардың сабаққа деген
қызығушылығын көтеру болып табылады.
Ойын түрлерін пайдалану мынадай нәтижеге
жеткізеді.
Нәтиже
1.
Әр
оқушының шығармашылығы артады.
2.
Жылдам
жұмыс істеуге дағдыланады
3.
Оқушының
жеке қабілеті анықталады
4.
Оқушы
топ жаруға ұмтылады.
5.
Оқушының
ойлау қабілеті дамиды
6.
Әр
оқушы өз деңгейімен бағаланады.
КеріHYPERLINK
"java:history.go(-1)"
HYPERLINK
"java:history.go(-1)"қайту